Rüzgar Nedir, Nasıl Oluşur? İnsan ve Doğa Üzerindeki Etkisi

Tüm hava hareketleri gibi rüzgarın da başlaması güneş ile alakalıdır. Yaşadığımız yer hafifçe bir gazdan oluşmuş bulunan hava hacminin içindedir ve bu havanın akışına rüzgar diyoruz.

♥ Selam İsmim Aysel , 26 Yaşındayım Sohbet etmek istiyorum Arayın Konuşalım. Her Türlü Sohbete Varım Tıkla Ara Beni.! ♥.  003225889363

Rüzgar Nedir?

Rüzgar

Rüzgar, atmosferdeki hava hareketlerinin sonucudur. Atmosfer, Dünya’nın yüzeyine yakın bir bölümüdür ve ortalama 10 kilometre yüksekliğe kadar uzanır. Hava molekülleri, yer çekimi sebebiyle yere doğru çekilir ve bundan dolayı Dünya’nın yüzeyine yakın bölümlerde daha yoğundur.

Rüzgarın yönü, değişik tazyik bölgeleri arasındaki tazyik farkı ve Dünya’nın dönüşü sebebiyle belirlenir. Dünya’nın dönüşü, şimal yarım kürede rüzgarların saat yönünde, güney yarım kürede ise saat yönünün tersine hareket etmesine sebep olur. Bundan dolayı, yüksek tazyik bölgesinden düşük tazyik bölgesine doğru hareket eden rüzgarlar, Coriolis tesiri sebebiyle yön değiştirir ve belli bir tarafa doğru yaratı.

Rüzgarın hızı, tazyik farkı, yüzey sürtünmesi, yer yüzeyinin topografyası ve atmosferin öteki etkenleri gibi pek çok etkene bağlıdır. Rüzgar hızı, çoğu zaman metre/saniye yada kilometre/saat cinsinden ölçülür ve rüzgar ölçeği kullanılarak sınıflandırılır.

Kara alanları, yükselen hava kütlesine sebep olur, bu da atmosferde bir alçak tazyik bölgesi yaratır. Su alanları ise, hava moleküllerinin yüzeyine daha çok baskı yapar ve hava yükselmez, doğrusu atmosferde bir yüksek tazyik bölgesi oluşur. Bu değişik tazyik bölgeleri, hava hareketlerini tetikler ve rüzgarı oluşturur.

Rüzgar Nasıl Oluşur?

Rüzgar

Rüzgarın oluşumu, değişik ısı ve tazyik bölgeleri arasındaki hava hareketlerinden doğar. Güneş ışınları Dünya’ya düştüğünde, değişik yüzeylerde değişik oranlarda ısınır. Kara, güneş ışınlarını daha süratli emer ve daha süratli ısınırken, su yavaş bir şekilde ısınır ve daha azca ısınır. Bundan dolayı, kara ve su arasındaki ısı farkı, atmosferdeki hava hareketlerini tetikler.

Güneş ışıkları hava moleküllerini ısıttığı için büyük hava kütleleri ısınmış olur. Isınan moleküller etkinleşiyor ve hacimleri genişliyor, yoğunlukları azalıyor, yukarı doğru yükseliyor. Daha azca ısınan hava hacmi ise daha serin, daha azca etkin ve kümülatif olduğundan aşağı çöker. 

Doğamızda sıcak hava soğuk havaya doğru akar ve tazyik kendi kendini eşitlemeye çalıştığı için sıcak hava (daha azca kümülatif olan hava) soğuk havanın (kümülatif hava) boşluğunu doldurur. Bu harekete rüzgar deriz. Hava fazla süratli ısınıp soğuduğu için sistem hareketlidir. Sistemin hareketli oluşu Güneş’in Dünya’yı eşit seviyede ısıtmamasından doğar. Bu ısınma yüksek ve alçak tazyik alanları oluşturur. Mesela ekvator bölgesi ısınan havanın yükselip genişlediği fazla azca rüzgar alan bir bölgedir.

30 aşama enlemli ise hava içindeki nemin yoğunlaşması ile serinleyerek yeniden aşağı çöker ve bu çökme genel anlamda yavaş olduğundan burada minik rüzgarlar oluşur. Kutup bölgesi ise yüksek tazyik alanlarıdır bu sebeple buz dağları soğuktur. 30 ile 60 aşama enlemleri içinde pek çok rüzgar doğar.

Rüzgarın İnsanlar ve Naturel Hayat Üstündeki Tesirleri

Rüzgar

Rüzgar, tabiatın mühim bir parçasıdır ve insanoğlu ile naturel hayat üstünde tesirleri bulunmaktadır. Rüzgarın tesirleri, coğrafi konum, rüzgar hızı ve süresi gibi etkilere bağlı olarak değişebilir.

  • Rüzgarın etkilerinden biri, erozyondur.
  • Yüksek süratli rüzgarlar, toprak ve kum tanelerinin hareket etmesine sebep olabilir ve bu da toprağın aşınmasına ve erozyona sebep olabilir.
  • Çöl bölgelerindeki rüzgarlar, büyük kum fırtınalarına sebep olabilir ve ziraat arazilerinin verimliliğini azaltabilir.
  • Rüzgar, atmosferdeki ısının hareketini etkileyerek, ısı ve nemin dağılımını değiştirebilir.
  • Denizden esen rüzgarlar, sahil şeridindeki sıcaklığı ve rutubet oranını etkileyebilir.
  • Tersine, karadan esen rüzgarlar, sahil şeridindeki sıcaklığı ve rutubet oranını azaltabilir.
  • Bitkilerin tozlaşmasına destek verir ve tohumların yayılmasını sağlar.
  • Rüzgar ek olarak, kuşların göç rotalarını etkileyebilir ve belkide balık sürülerinin dağılımını da değiştirebilir.

Atmosferin Katmanları ve Rüzgarın Oluşumu

Rüzgar

Atmosfer, Dünya’yı çevreleyen gaz tabakasıdır ve canlılar için yaşamsal ehemmiyet taşır. Atmosferin en alt katmanı troposferdir ve ortalama 8-16 kilometre yüksekliğe kadar uzanır. Bu katmanda hava molekülleri, yer çekimi sebebiyle yere doğru çekilir ve bundan dolayı Dünya’nın yüzeyine yakın bölümlerde daha yoğundur. Troposferde, değişik ısı ve tazyik bölgeleri arasındaki hava hareketleri, rüzgarın oluşumuna sebep olur.

Troposferin üzerinde, ortalama 16-50 kilometre yüksekliğe kadar olan bölgeye stratosfer denir. Stratosferde, ozon tabakası bulunur ve bu katman, zararı olan güneş ışınlarını absorbe eder. Bundan dolayı, stratosferdeki ısı troposferden daha yüksektir.

Mesosfer, stratosferin üzerinde yer almaktadır ve ortalama 50-80 kilometre yüksekliğe kadar uzanır. Mesosferde, ısı troposfer ve stratosferden daha düşüktür ve atmosferin en soğuk bölgesidir.

Termosfer, mesosferin üzerinde yer almaktadır ve ortalama 80-640 kilometre yüksekliğe kadar uzanır. Termosferde, ısı stratosfer ve mesosferden daha yüksektir. Bu bölgede, güneş ışınları tarafınca uyarılan atomlar, ısı yayarak sıcaklığı artırır.

Atmosferin katmanları, değişik ısı ve tazyik bölgelerinin oluşmasına sebep olur ve bundan dolayı rüzgarın oluşumuna tesir eder. Troposferde, değişik ısı ve tazyik bölgeleri arasındaki hava hareketleri, rüzgarın en çok oluştuğu yerdir. Stratosferde ve öteki katmanlarda da rüzgarlar meydana gelse de, troposferdeki rüzgarlar daha genel ve etkilidir.

Rüzgar nasıl oluşur?

Rüzgar, atmosferdeki tazyik farklılıklarından doğar. Sıcak hava, soğuk havadan daha azca yoğundur ve yükselirken soğuk hava yerine hareket eder. Bu hareket, hava moleküllerinin yüzey üstündeki basıncını değiştirir ve rüzgarın oluşmasına sebep olur.

Rüzgarın hızı nasıl ölçülür?

Rüzgar hızı, anemometre isminde olan bir aletle ölçülür. Bu alet, rüzgarın hızını, yönünü ve kimi zaman de sıcaklığını ölçmek için kullanılır.

Hangi etkenler rüzgar hızını etkisinde bırakır?

Rüzgar hızı, coğrafi konum, yüzey özellikleri, ısı farklılıkları ve tazyik farklılıkları gibi pek çok faktöre bağlıdır. Rüzgar hızı, yüzey sıcaklığındaki farklılıklar, dağlar ve okyanus akıntıları gibi etkenlerden de etkilenebilir.

Rüzgarın yönü nasıl belirlenir?

Rüzgar yönü, rüzgar gülü isminde olan bir cihazla yada pusula kullanılarak belirlenir. Rüzgar gülü, rüzgar yönünü gösteren bir araçtır ve dört ana yön (şimal, güney, doğu ve batı) ile bunların arasındaki tarafları gösterir.

Rüzgarın insanoğlu üstündeki tesirleri nedir?

Rüzgarın insanoğlu üstündeki tesirleri çeşitlidir. Yüksek süratli rüzgarlar, hasara ve yıkıma sebep olabilir. Mesela, kasırgalar, fırtınalar ve hortumlar, evleri, binaları ve öteki yapıları yıkabilir. Rüzgarın gürültüsü, uyku ve iş performansı gibi insan sağlığına da tesir edebilir.

Rüzgarın naturel hayat üstündeki tesirleri nedir?

Rüzgar, naturel hayat üstünde türlü türlü etkilere sahiptir. Rüzgar, tozlaşma ve tohumların yayılması gibi naturel süreçlere destek olabilir. Fakat, çok fazla rüzgar, aşınma ve kuraklık gibi naturel afetlere sebep olabilir.

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*