Monarşi, bir hükümdarın, kralın, padişahın fark etmeksizin devlet başkanı olduğu yönetim biçimidir. “Monarşi” sözcüğü dilimize Fransızca Monarchie kelimesinden girmiştir. Sizler için Monarşi ile ilgili geniş kapsamlı bir yazı hazırladık.
♥ Selam İsmim Aysel , 26 Yaşındayım Sohbet etmek istiyorum Arayın Konuşalım. Her Türlü Sohbete Varım Tıkla Ara Beni.! ♥. 003225889363
Monarşi Nedir?
Monarşi, hükümdarlık yetkisinin tek bir kişide toplandığı yönetim biçimine verilen isimdir. Monarşi, tarihin değişik dönemlerinde ve değişik coğrafyalarda pek çok defa uygulanmıştır. Monarşi, çoğu zaman krallık, imparatorluk yada sultanlık benzeri isimlerle de anılır.
Bir monarşide, hükümdar çoğu zaman doğuştan gelen bir ayrıcalıkla yönetim yetkisine sahiptir. Monarşilerin birtakım türlerinde, hükümdarın yetkileri sınırlıdır ve anayasal sınırlamalarla denetim altında tutulur. Buna parlamenter monarşi denir. Fakat birtakım monarşilerde hükümdar mutlak yetkilere sahip olabilir ve yargı, yürütme ve yasama güçlerini tek başına kullanabilir. Bu tür monarşilere mutlak monarşi denir.
Monarşiler, çoğu zaman bir aile üyesinden diğerine geçen bir miras yöntemiyle devredilir. Bu yüzden, birtakım monarşiler yüzlerce sene süresince aynı aile tarafınca yönetilmiştir. Monarşik yönetim biçimi, birtakım ülkelerde hala uygulanmaktadır. Mesela, İngiltere, İsveç, İspanya, Japonya, Malezya ve Tayland benzeri ülkeler hala monarşi ile yönetilmektedir.
Monarşi Zamanı
Monarşi, tarih süresince pek çok ülkede uygulanmış bir yönetim biçimidir. Bu yönetim biçimi, bir şahıs yada ailenin iktidarını kabul eden bir hükümet biçimidir. Monarşiler çoğu zaman bir kral yada kraliçe tarafınca yönetilir ve halefleri çoğu zaman ailelerinden gelir.
Monarşinin kökenleri, antik çağlara kadar uzanmaktadır. Pek çok antik uygarlık, monarşik bir yönetim şekli benimsemiştir. Mesela, Mısırlılar, Persler ve Çinliler monarşi ile yönetilmişlerdir. Antik Yunanistan ve Roma benzeri birtakım medeniyetler ise monarşi yerine cumhuriyeti benimsemişlerdir.
Orta Çağda, monarşiler Avrupa’nın çoğunu yönetti. Bu zamanda, pek çok monarşi feodalizmle birleşti ve soyluların kral yada kraliçe tarafınca atanmasıyla beraber, daha kuvvetli bir hükümet oluşturuldu.
Çağdaş monarşilerin bir çok, Avrupa’da ortaya çıkmıştır. Monarşiler, İngiltere, İspanya, İsveç, Norveç, Danimarka, Belçika ve Hollanda benzeri pek çok Avrupa ülkesinde hala varlıklarını sürdürmektedir. Monarşiler, Asya ve Afrika’da da var olmaya devam etmektedir.
Monarşi’nin Avantajları
Monarşi, yönetim biçimleri içinde uzun bir geçmişi olan bir sistemdir. Günümüzde dahi pek çok ülkede monarşik yönetim devam etmektedir. Monarşinin avantajları, bu sistemle yönetilen ülkelerin bir çok için mühim bir noktadır. İşte monarşinin birtakım avantajları:
Yönetimde İstikrar
Bir monarşide hükümdar, doğuştan gelen bir yetki ile yönetim görevini üstlenir. Bu, ülkenin yönetiminde istikrarı sağlar. Hükümdar, ülkede uzun seneler süresince yargı sürdüğü için, siyaset ve toplumsal yapıda kesintisiz bir devamlılık sağlar.
Unvan ve Anane
Monarşiler, zamanı bir geçmişe sahip oldukları için, ülkelerin anane ve göreneklerinin korunmasında mühim bir rol oynarlar. Hükümdarın sahip olduğu unvan, ülkenin evveliyatına ve kültürüne bağlılık hissiyatını arttırır ve ulusal birliği sağlar.
Diplomatik İlişkilerde Kolaylık
Monarşiler, öteki ülkelerle ilişkilerde kolaylık sağlar. Bilhassa İngiltere, İspanya, Japonya ve Danimarka benzeri ülkelerde hükümdarın internasyonal alanda tanınırlığı yüksektir. Bu yüzden, öteki ülkelerle ilişkilerde monarşiler, öteki ülkelerin kolay bir şekilde kabul edebileceği bir yapıya sahiptir.
Turizm Potansiyeli
Monarşiler, turizm bakımından da mühim bir avantaja sahiptir. Pek çok gezgin, monarşilerin zamanı ve kültürel geçmişi ile ilgilenirler. Mesela, İngiltere Kraliyet Ailesi’nin yaşamış olduğu Kensington Sarayı yada İspanya Kraliyet Ailesi’nin Sarayı, turistler için popüler ziyaret yerleridir.
Yönetimde Uzmanlık
Monarşik yönetimde, hükümdarlar çoğu zaman krallık görevini doğuştan aldıkları için, yönetimdeki uzmanlık düzeyleri yüksektir. Bu, monarşilerin, ülkelerini daha iyi yönetmelerine destek sunar.
Monarşinin Çeşitleri Nedir?
Her sistemde olduğu benzeri monarşinin de kendi içerisinde çeşitlilikleri mevcuttur. Bu çeşitlilik devlet başkanının iş başına gelmesi şekline gore, kalıtsal yada seçimli monarşi çeşitleri olarak da ayrılır.
Monarşinin bir çeşidi de ya devletin kurucusu olan insanın veya muharebede kazanılmış olduğu başarıdan ötürü takdir gören birinin başa geçirilmesiyle ortaya çıkmaktadır. Bu bireyler genel anlamda ya askerdir veya dini bir liderdir. İç ve dış siyasette, harekette tek yetkili olan bireyler daha sonraları yetkilerini çocuklarına veya aynı kanı taşımış olduğu soyundaki birine geçerek sürdürülür. Şimdi sizlere mutlak monarşi ve meşruti monarşi olarak ayrılan iki monarşi türünün ne işe yaradığını anlatacağız.
Meşruti Monarşi
İktidar ve yetkileri anayasa tarafınca belirlenip sınırlanan bir hükümet başkanlığında çalışan bir parlamento sistemi olarak tanımlanır.
18. yüzyılın sonlarında pek çok ülkede siyasal, toplumsal özelliklere bağlı olarak meşruti ismi verdiğimiz bir tür monarşinin doğmasının yolu açıldı. O vakit hükümdarın yetkileri, yazılı bir anayasa ile sınırlandırılmış ve tanımlandırılmış oluyordu. Osmanlı İmparatorluğun son dönemlerinde de bu monarşi çeşidi etkin olmaya başlamıştı.
Kral, devletin bir simgesi olarak kalır fakat yürütme yetkisini hükümete bırakmıştır. Hükümetler halk tarafınca seçilmiş bir millet meclisinin kararlarına uymaya zorunludur. Bugün baktığımızda Hollanda, Danimarka, İngiltere ve Belçika’da bu durum söz mevzusudur. Avrupa’da artık 18. yüzyılın sonlarında mutlakiyetçi kraliyet rejimlerinden parlamenter sisteme geçiş İngiltere ile adım atmıştır.
Mutlak Monarşi
Devleti yalnızca bir insanın hiçbir sınırlamaya bağlı olmadan yönetmesidir. Osmanlı imparatorluğu mutlak monarşi ile yönetilmiştir. Bu merkezi krallık manasına da geliyor. Avrupa’da beyliklerin yıkılmasıyla meydana gelen bu sistemin kurucusu, Babil Kralı Hammurabi’dir. Mutlak Monarşi’de bütün iktidarın yetkileri tek insanın elinde toplanır. Babadan oğla geçen bir otoriter sistem mevcuttur.
Monarşinin Ülke Yönetimine Tesiri
Monarşi, ülke yönetimi için kullanılan bir yöntemdir ve pek çok ülke tarihinde monarşik yönetim benimsenmiştir. Monarşinin ülke yönetimine tesiri son derece büyük olabilir. İşte, monarşinin ülke yönetimine etkisine dair birtakım noktalar:
Güç Dağılımı
Monarşi, güç dağılımını belirleyen bir sistemdir. Bir monarşide, hükümdarın yetkileri ve sorumlulukları belirtilir ve yürütme, yasama ve yargı organları arasındaki denge bu doğrultuda sağlanır. Monarşik sistemde, hükümdarın yetkileri kısıtlanabilir yada sınırlandırılabilir.
Karar Alma Süreci
Monarşik yönetimde, hükümdarın yetkileri kapsamlı olabilir ve karar alma sürecinde mühim bir rol oynar. Monarşide, hükümdar, hükümetin kararlarına tesir edebilir ve hükümetin belirlediği politikalara itiraz edebilir. Fakat çağdaş monarşilerde, hükümdarların bu yetkileri sınırlandırılmıştır ve çoğu zaman simgesel bir rol üstlenirler.
Toplumsal Denge
Monarşik sistemler, toplumsal dengenin sağlanmasına destek olabilir. Monarşi, ülkedeki değişik gruplar içinde birliği edinmek için kullanılabilir. Hükümdarın, zamanı ve kültürel önemi sebebiyle, ülke çapında birleştirici bir görevi olabilir.
Ekonomik Etkisinde bırakır
Monarşi, ülkenin ekonomisine de tesir edebilir. Hükümdarın ülke ekonomisine yapmış olduğu yatırımlar, ülkenin ekonomik durumunu etkileyebilir. Monarşiler, birtakım durumlarda yabancı yatırımcıları da cezbetmek için kullanılabilir.
Demokrasi ile Uyum
Monarşik yönetimler, demokratik sistemlerle uyumlu hale getirilebilir. Birtakım ülkelerde, monarşi simgesel bir rol oynarken, gerçek güç halkın seçtiği hükümette olabilir. Bu biçimde, monarşi ve demokrasi bir arada var olabilir.
Monarşik sistemde hükümdarın yetkileri nedir?
Monarşik sistemlerde, hükümdarın yetkileri ülkeye ve ülkenin evveliyatına bağlı olarak değişebilir. Hükümdarın çoğu zaman yasama, yürütme ve yargı organlarını dengeleyen bir görevi olur. Fakat çağdaş monarşilerde, hükümdarların yetkileri sınırlandırılmıştır ve çoğu zaman simgesel bir rol üstlenirler.
Monarşi, demokrasi ile uyumlu mu?
Evet, monarşi ve demokrasi bir arada var olabilir. Birtakım ülkelerde, monarşi simgesel bir rol oynarken, gerçek güç halkın seçtiği hükümette olabilir.
Monarşik sistemlerde hükümdarlar nasıl belirlenir?
Monarşik sistemlerde, hükümdarlar çoğu zaman hanedanlık yöntemiyle belirlenir. Hükümdarın evlatları, torunları yada öteki akrabaları çoğu zaman hükümdarlık tahtına geçebilir.
Monarşi, demokratik bir sistem midir?
Monarşi, demokratik bir sistem değildir. Monarşik sistemlerde, hükümdarın yetkileri sınırı olan olabilir yada sınırsız olabilir ve seçimle işbaşına gelinmez.
Bir yanıt bırakın