Militarizm Nedir? Nedenleri ve Sonuçları

Militarizm ile ilgili ayrıntılı bir yazı hazırladık. Aşağıdaki bölümde Militarizm’in nedenlerini, neticelerini ve çeşit çeşit görüşleri bulabilirsiniz. İşte Militarizm ile ilgili bütün detaylar.

Militarizm Nedir?

Militarizm, askeri gücün bir toplumda öteki bütün unsurların üzerinde tutulduğu bir siyasal, ekonomik ve toplumsal sistemi ifade eder. Bu sistemde, askeri güç devletin siyasal karar alma sürecinde en mühim faktördür ve askeri faaliyetler öteki bütün faaliyetleri belirleyebilir.

Militarizmin kökenleri, tarihin çeşit çeşit dönemlerinde görülmüştür. Antik Yunanistan ve Roma İmparatorluğu gibi imparatorluklar, askeri güçlerini öteki bütün unsurların üstünde tutmuşlardır. Fakat, militarizmin çağdaş anlamda kullanımı çoğu zaman 19. ve 20. yüzyıllar içinde ortaya çıkmıştır. Bu zamanda, pek çok ülke askeri güçlerinin modernleştirilmesine yatırım yapmış ve silahlanmıştır.

Militarizmin tanımı, değişik perspektiflere bağlı olarak değişebilir. Mesela, bir askeri önder için militarizm, askeri gücü bütün öteki unsurların üstünde tutma fikri olabilir. Öteki taraftan, bir sivil önder için militarizm, askeri gücün siyasal karar alma sürecindeki ağırlığının artması manasına gelebilir. Fakat, çoğunlukla militarizm, askeri gücün bir toplumda öteki bütün unsurların üzerinde tutulduğu bir sistemdir.

Militarizmin Sebepleri

Militarizmin sebepleri, tarihsel ve kültürel farklılıklara bağlı olarak değişebilir. Fakat, çoğunlukla militarizmin ortaya çıkmasında ekonomik, toplumsal ve politik etkenler tesirli olur. İşte, militarizmin ihtimaller içinde sebepleri:

Güç Mücadelesi

Devletler arasındaki güç mücadelesi, militarizmin ortaya çıkmasındaki en mühim etkenlerden birisidir. Devletler, güçlerini koruma altına almak ve çoğaltmak için askeri güce yatırım yaparlar. Bilhassa sınır anlaşmazlıkları, toprak talepleri, etnik çatışmalar gibi nedenlerle devletler birbirleriyle rekabet ederler ve askeri güçleri artırırlar.

Ulusal Kimlik

Ulusal kimlik, toplumların kendi kültür ve değerlerine sahip çıkma arzusundan oluşur. Bu arzunun bir sonucunda olarak, askeri güç ulusal bir sembol haline gelir ve toplumun askeri güce sahip olma isteği artar. Bundan dolayı, militarizm kimi zaman bir ulusal kimlik inşası aracı olarak kullanılır.

Düşman Algısı

Düşman algısı, bir toplumun kendini dış tehditlere karşı koruma ihtiyacından oluşur. Kimi zaman gerçek düşmanlar vardır, fakat kimi zaman düşman algısı yabancılaştırıcı, önyargılı bir tutum olarak ortaya çıkmaktadır. Bu gibi durumlarda, militarizm düşmanın varlığına yönelik bir cevap olarak ortaya çıkabilir.

Ekonomik Sebepler

Bir ülkenin ekonomik durumu militarizmin ortaya çıkmasında tesirli olabilir. Bilhassa ekonomik zorluklar yaşayan ülkelerde, askeri harcamalar toplumsal hizmetlere ve öteki alanlara yönelik harcamaların önüne geçebilir. Ek olarak, tabanca endüstri gibi askeri endüstrilerin varlığı, militarizmi teşvik eder.

Siyasal Etkenler

Siyasal etkenler militarizmin ortaya çıkmasında tesirli olabilir. Mesela, siyasal liderler askeri gücü propaganda aracı olarak kullanabilirler. Ek olarak, askeri liderlerin siyasal liderlerden daha tesirli olduğu durumlarda, askeri güç siyasal karar alma sürecinde daha tesirli olabilir.

Militarizm Neticeleri

Militarizm, pek çok ülke için ciddi sonuçlara sebep olabilir. Hem kısa hem de uzun solukta, askeri güce çok fazla yatırım yapmanın pek çok negatif tesiri olabilir. İşte, militarizmin sonuçlarına dair birtakım örnekler:

• Askeri harcamaların artması, toplumsal hizmetler, eğitim ve sıhhat gibi öteki alanlara yapılan harcamaların azalmasına sebep olabilir.
• Toplumun refah düzeyini düşürebilir ve ekonomik gelişme potansiyelini azaltabilir.
• Tabanca endüstri gibi askeri endüstrilerin varlığı, öteki sektörlere yatırım yapılmasının önüne geçebilir.
• Askeri güce çok fazla yatırım yapmak, sivil siyasal liderlerin askeri liderlere bağımlı hale gelmesine sebep olur.
• Öteki ülkelerde de benzer bir militarizm politikası izlendiğinde, küresel sulh ve güvenliği tehdit edebilir.
• Askeri liderlerin siyasal karar alma sürecinde daha tesirli olmasına ve demokrasiyi tehdit etmesine neden olur.
• Askeri güce çok fazla yatırım yapmak, toplumun öteki alanlara yatırım yapma kapasitesini azaltır.
• Toplumsal hizmetlerin azalmasına, fakirlik ve işsizliğin artmasına sebep olur.
• Askeri güç toplumda bir baskı aracı olarak kullanılabilir ve insan hakları ihlalleri gibi problemlere sebep olabilir.
• Askeri harcamaların artması, çevresel koruma ve sürdürülebilir kalkınma gibi alanlara yapılan yatırımları azaltabilir.

Militarizm Görüşü

Ordunun siyasal ve daha önemlisi toplumsal vakalara direkt müdahalede bulunması olarak da tanımlamak mümkündür. Türkiye’ye baktığımız vakit yapılan darbeler bu düşüncenin ne aşama çok bulunduğunu ortaya koymaktadır.

Bugün günlerden 12 Eylül, bu gün Türk zamanı en utanç verici tablolardan birine şahit oldu. Hiçbir durumdan ötürü askeri darbe meşru görülemez. Bu ülkedeki halkın seçtiği sivil yönetimin bir şeyleri düzeltme gücü yok mudur? Hepimiz verilen görevi yapmış olduğu süre boyunca bu tür kaos ortamlarına girilmez. Ne oldu, ordunun yönetime el koymasıyla ülke daha iyi bir yere mi geldi? Her darbede, minimum 10 sene geriledi. Halen militarist düşünceler ordunun bir şeyler yapmasının dönemin geldiğini anlatmaktadır. Bir tek söyleyeceğim bir şey var; “Geçmişinize bakıp ders alın, bir şeyleri yüceltmeyi bırakın.”

Militarizme Karşı Değişik Perspektifler

Militarizm, değişik kesimlerden insanoğlu tarafınca değişik şekillerde görülebilir. Bazıları için askeri güç, bir ülkenin güvenliğinin ve savunmasının temel parçasıdır. Ötekiler ise askeri gücün yalnızca bir tehdit unsuru bulunduğunu ve barışın korunması için daha farklı yolların aranması icap ettiğini savunurlar. İşte, militarizme karşı değişik perspektiflerden bazıları:

Anti-Militarist Perspektif

Anti-militaristler, askeri gücün devamlı kötü bulunduğunu düşünürler ve bunun yerine barışçıl çözümler önerirler. Bu görüşe nazaran, askeri güç kullanımı yalnızca daha çok sertlik ve acıya sebep olur ve çatışmaların çözümü için diyalog ve uzlaşma yolu aranmalıdır.

Gerçekçi Perspektif

Realistler, internasyonal ilişkilerde kuvvetli olmanın önemini vurgularlar ve askeri gücün bir ülkenin güvenliği ve savunması için mecburi bulunduğunu düşünürler. Bu görüşe nazaran, dünya gerçekleri, askeri güç kullanımını gerektirebilir ve bu gibi durumlarda, askeri güce yatırım yapmak kaçınılmazdır.

Feminist Perspektif

Feministler, askeri güç kullanımının çoğu zaman erkekler tarafınca yönetildiğini ve savaşın hanımefendiler için bilhassa yıkıcı bulunduğunu vurgularlar. Bu perspektife nazaran, savaşın bilhassa hanımefendiler üstündeki tesiri düşünülmeli ve barışçıl çözümler önerilmelidir.

Ekonomik Perspektif

Ekonomik açıdan, askeri harcamaların devasa yükseklikte olması, öteki alanlara yapılan yatırımların azalmasına sebep olabilir. Bu durum, toplumsal hizmetlerin azalması, işsizliğin artması ve ekonomik gelişme potansiyelinin düşmesine sebep olabilir. Bu perspektife nazaran, askeri harcamaların azaltılması ekonomik refahı artırabilir.

Çevreci Perspektif

Çevreciler, askeri gücün naturel kaynakların tüketimine, çevre tahribatına ve çevre kirliliğine neden olabileceğine dikkat çekerler. Bu perspektife nazaran, askeri harcamaların azaltılması çevre koruma ve sürdürülebilir kalkınma için daha çok kaynak ayırılmasını sağlayabilir.

Militarizmin negatif tesirleri nedir?

Militarizmin negatif tesirleri içinde ekonomik yıkım, insan hakları ihlalleri, çevre kirliliği, demokratik değerlerin bastırılması, silahlanmanın teşvik edilmesi, ve barışın tehdit altında olması yer alabilir.

Militarizm hangi ülkelerde daha insanlar tarafından çok tercih edilmektedir?

Militarizmin yoğunluğu ve yaygınlığı ülkeden ülkeye değişebilir. Çoğunlukla, büyük güçler ve çatışma bölgelerinde militarizm daha genel olarak görünür. Fakat, birtakım ülkeler düşük askeri harcamalar yaparken, bazıları devasa yükseklikte askeri harcamalar yapabilir.

Askeri harcamaların azaltılması muhtemel müdür?

Askeri harcamaların azaltılması, ülke yönetimlerinin politik tercihlerine ve internasyonal ilişkilerin karmaşıklığına bağlıdır. Fakat, bu mevzuda farkındalık yaratmak ve barışçıl çözümleri teşvik etmek, askeri harcamaların azaltılmasına destek olabilir.

Militarizmle mücadele etmek için ne yapılabilir?

Militarizmle mücadele etmek için, barışçıl çözümlerin teşvik edilmesi, dış ilişkiler, diyalog, uzlaşma ve görüşme yollarının aranması gereklidir. Bunun aynı zamanda, askeri harcamaların azaltılması, insan haklarının korunması ve sivil cemiyet kurumlarının faaliyetlerine destek verilmesi de mücadele için mühim adımlar olabilir.