Faiz Nedir? Çeşitleri ve Faiz Hesaplama Yöntemleri

Faiz, vade sonunda iade edilmek suretiyle daha farklı bir kişiye kredi olarak verilen paraya ilave olarak, parayı alan insanın parayı veren kişiye ödediği bedeldir. Bir öteki izahat ise şöyledir, faiz verilen paranın kirasıdır. Verilen paranın üstüne konulmuş olan kar payına faiz denir.

Faiz Nedir?

Faiz, finansal işlemlerde en sık karşılaşılan kavramlardan birisidir ve bir borç verme işleminde, borçlunun borcunu geri öderken borca eklenen tutardır. Çoğu zaman yüzde olarak anlatılır ve belirli bir müddet için borcun belli bir oranda artması manasına gelir.

Bir daha farklı deyişle, faiz, bir borç verme işlemi esnasında alacaklı tarafınca borçluya borç verilen para miktarının, belirli bir süre dilimi süresince artan bir ek maliyetidir. Bu maliyet, borçlunun borcunu geri öderken ödemesi gerekmekte olan faiz tutarıdır. Faiz oranı, borç veren ve borç alan tarafınca belirlenir ve belirli bir müddet süresince borç verilen para miktarına bağlı olarak hesaplanır. Faiz oranı, çoğu zaman senelik bazda anlatılır, fakat aylık, haftalık yada günlük olarak da hesaplanabilir.

Faiz, kredi kartı borçları, bireysel krediler, ev kredileri ve işletme kredileri gibi değişik borç türleri için uygulanabilir. Ek olarak, bir tutum hesabı yada bir tahvil gibi bir yatırım aracında da faiz ödenebilir. Faiz, hem borç veren hem de borç alan için {önemlidir}. Borç veren, faiz yardımıyla yatırımından kar elde edebilirken, borç alan da faiz ödeyerek borcunu geri öder. Faiz, bir ekonomide para arzını ve talebini etkileyerek ekonomik büyümeyi de etkileyebilir.

Faiz Çeşitleri Nedir?

Faiz’in normal olarak çeşitleri bulunmaktadır. İnsanların son dönemde en fazla merak etmiş olduğu konulardan birisi de faiz türlerinin ne olduğudur. İşte faiz çeşitleri hakkında bilgiler;

1. Kredi Faizi

Bankaların belirlediği bu faiz türüne devlet müdahale etmez.

2. Mevduat Faizi

Bankalar tarafınca belirlenen bir öteki adının de piyasa faizi olduğu, Mevduat faizine devlet tarafınca asla bir halde müdahale edilmemektedir.

3. Tahvil Faizleri ve Bono

İkisini de devlet çıkarır. Devlet tahvili 1 seneden uzun sürelidir. Gömü bonosu ise 1 seneden kısa sürelidir. Firmalar genel anlamda bu tarz şeyleri kullanmaz, en fazla hisse senedi çıkarırlar.

4. Reeskont Faizi

Bununla beraber para politikası araçlarından kabul edilen bu faiz, Merkez Bankası’nın bankacılık kesiminin geçici likidite ihtiyacını karşılaması için bankalar tarafınca verilen ticari senetlere uygulanan faizdir. Merkez Bankası bu senetler karşılığında ön ödeme da verebilir.

5. Repo / Ters Repo

Geri alım vaadiyle satım. Merkez Bankası, piyasada çok likidite bulunduğunu düşündüğü dönemlerde ters repo yaparak menkul kıymetleri satıp piyasadan para çeker. Merkez Bankası, para politikası aracı olarak para politikasını yürütmek için tahvil kullanır şundan dolayı devlet bunu belirliyor. Merkez Bankası’nın borç verirken geri alacağı faiz oranı çeşidi repo ve ters repodur. Merkez Bankası, kısa vadeli faiz oranları ile oynayarak piyasaya çıkacak para miktarını belirler.

Merkez Bankası, elindeki faiz oranları ile piyasadaki faiz oranlarını dolaylı yoldan belirliyor. Bu hem de, piyasaya müdahale edemediğini ve uyguladığı para politikası aracının istediği sonucunda vermediğini ve bu aracı iyi uygulayamadığını gösterir. Faiz oranları düşürülerek piyasaya çıkarılan para miktarı artırılır ve faiz oranları düşük olduğundan artan likidite miktarı tüketiciler tarafınca kullanılır. Bu da üretimin, tüketimin ve ulusal gelirin artması demekti ve Aktarım Sistemi olarak adlandırılıyordu.

6. Net Faiz / Brüt Faiz

Brüt faiz bir adı ile net faiz, iki tarafınca karşılıklı onayladığı faiz oranıdır. Gerek borçlu insanın gerek ise alacaklı şahıs bakımından söz mevzusu olan masrafların eklenip çıkarılmasıyla bulunacak oranlara net faiz yada brüt faiz denmektedir.

Faiz Hesaplama Şekilleri

Faiz hesaplama, borç veren ve borç alan arasındaki finansal işlemlerde fazla mühim bir rol oynar. Faiz oranları, kredi kartı faizleri, ev kredileri, bireysel krediler ve öteki borç türleri için değişik hesaplama şekilleri kullanılır. Bu yüzden, doğru faiz hesaplama metotlarını bilmek, finansal planlama ve bütçeleme için fazla {önemlidir}.

Kolay Faiz Hesaplama Metodu

Kolay faiz hesaplama metodu, borç alanın, borç veren tarafınca belirlenen faiz oranı üstünden belli bir müddet süresince ödemesi gerekmekte olan faiz tutarını hesaplar. Bu metot, borcun faizinin hesaplanması için en temel yöntemdir ve çoğu zaman kısa vadeli borçlar için kullanılır.

Kolay faiz hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılabilir:

Kolay Faiz = Borç x Faiz Oranı x Süre

Mesela, 1.000 Türk Lirası borç verildiğinde, %5 kolay faiz oranıyla 1 sene süresince borç alındığında, hesaplanacak faiz tutarı aşağıdaki gibi olacaktır:

1.000 Türk Lirası x %5 x 1 = 50 Türk Lirası

Bileşik Faiz Hesaplama Metodu

Bileşik faiz hesaplama metodu, borcun faizinin önceki dönemlerde ödenen faiz ile beraber hesaplandığı bir yöntemdir. Bu metot, borçların uzun vadeli borçlar için kullanılır ve borç üstündeki faiz oranının sürekli olarak değişebildiği durumlarda kullanılır.

Bileşik faiz hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılabilir:

Bileşik Faiz = Borç x (1 + Faiz Oranı / Dönem Sayısı)^(Dönem Sayısı x Süre) – Borç

Mesela, 1.000 Türk Lirası borç verildiğinde, %5 bileşik faiz oranıyla 1 sene süresince borç alındığında, hesaplanacak faiz tutarı aşağıdaki gibi olacaktır:

Bileşik Faiz = 1.000 Türk Lirası x (1 + 0,05 / 1)^(1 x 1) – 1.000 Türk Lirası = 50,63 Türk Lirası

Faiz ve Kredi İlişkisi

Faiz ve kredi, finansal dünyada birbirleriyle sıkı bir ilişki içindedir. Faiz oranları, kredilerin maliyetini belirlerken, kredi talebinde de belirleyici bir faktördür. Bu yüzden, faiz oranlarının kredi başvurularına nasıl tesir ettiğini idrak etmek, kredi almadan öncesinde dikkate alınması gerekmekte olan mühim bir faktördür.

Faiz Oranları Kredi Faizine Nasıl Tesir Eder?

Faiz oranları, borç verenlerin kredi taleplerine verdikleri yanıtlar üstünde direkt bir etkiye sahiptir. Çoğunlukla, düşük faiz oranları, kredi taleplerinin artmasına ve daha çok insanın kredi almaya çalışmasına neden olur iken, yüksek faiz oranları kredi talebinin azalmasına sebep olur.

Kredi faizi, kredi başvurusu esnasında belirlenen faiz oranına nazaran hesaplanır. Faiz oranları, borç verenlerin belirlediği pek çok faktöre dayanır, mesela borç alanın kredi geçmişi, gelir seviyesi ve kredi çeşidi gibi etkilere göre farklılık gösterir.

Mesela, iyi bir kredi geçmişi olan bir borç alan, düşük faiz oranlarıyla kredi alabilirken, kredi geçmişi zayıf olan bir borç alan, yüksek faiz oranlarıyla kredi almak mecburiyetinde kalabilir. Ek olarak, kredi türüne nazaran faiz oranları farklılık izah edebilir. Mesela, ev kredileri için faiz oranları çoğu zaman düşükken, kredi kartı faiz oranları daha yüksek olabilir.

Kredi Başvurularında Faiz Oranlarının Görevi

Faiz oranları, kredi başvurularında mühim bir faktördür. Borç alan, kredi başvurusu yaparken, kredi faizi oranlarının bütçesini nasıl etkileyeceğini ve ödeme planlarını nasıl etkileyeceğini hesaba katmalıdır. Ek olarak, faiz oranları, kredi ödemesi için gerekmekte olan toplam geri ödeme miktarını da etkisinde bırakır.

Borç alanın, kredi başvurusu yaparken faiz oranları hakkında doğru bilgiye sahip olması {önemlidir}. Bu yüzden, değişik borç verenlerin sunmuş olduğu faiz oranlarını ve koşulları karşılaştırmak, en elverişli kredi seçeneğini bulmak için {önemlidir}.

Faiz oranları neye nazaran belirlenir?

Faiz oranları, borç verenin belirlediği pek çok faktöre dayanır. Bu etkenler içinde, piyasa koşulları, ekonomik göstergeler, kredi çeşidi, borç alanın kredi geçmişi, gelir seviyesi ve kredi miktarı yer alabilir.

Faiz oranları yüksek olan kredilerden nasıl kaçınılır?

Faiz oranları yüksek olan kredilerden kaçınmak için, borç almadan öncesinde dikkatli bir şekilde araştırma yapmak ve değişik borç verenlerin sunmuş olduğu faiz oranları ve koşullarını karşılaştırmak {önemlidir}. Ek olarak, iyi bir kredi geçmişi, düşük faiz oranlarına sahip olmanın anahtarıdır. Borç alanlar, kredi ödeme planlarına güvenilir kalmış olarak, kredi notlarını ve kredi geçmişlerini pozitif bir halde etkileyebilirler.

Faiz ödemeleri ne kadar süre devam eder?

Faiz ödemeleri, borç verenin belirlediği kredi türüne ve ödeme planına nazaran değişebilir. Birtakım krediler için faiz ödemeleri, kredi geri ödeme süresi süresince devam etmekteyken, birtakım kredilerde faiz ödemeleri ilk bikaç ay süresince yapıldıktan sonrasında ana borç ödemesine başlanır.

Faiz oranları düşük olan krediler avantajlı mıdır?

C: Çoğu zaman, düşük faiz oranlarına sahip krediler daha avantajlıdır, şundan dolayı borç alanlar daha azca faiz ödemesi yaparlar ve daha düşük bir toplam geri ödeme miktarına sahip olurlar. Fakat, faiz oranlarına bağlı olarak, birtakım kredilerde düşük faiz oranlarına sahip olmak daha zor olabilir.