Duygusal Zeka (EQ) Nedir? Duygusal Zeka Nasıl Geliştirilir?

Kendi iç iletişimimizin aynı zamanda insan ilişkilerinde de mühim rol oynayan duygusal zeka, başarı göstermiş bir fert olabilmek için IQ kadar gereksinim duyulan bir kabiliyettir. İnsanda sonradan geliştirilebilen bu duygusal zeka, mutlu bir yaşamın temel yapı taşlarından birisidir.

Son dönemlerde adından sık sık söz edilen duygusal zeka, pek çok insanın merak etmiş olduğu mevzular içinde yer verilmiştir. Bu nedenle hazırlamış olduğumuz içeriğimiz, ”Duygusal zeka nedir?” ve ”Duygusal zeka geliştirilebilir mi?” gibi sorulara yanıt vermektedir.

İşte duygusal zeka hakkında bilmeniz gerekenler…

Duygusal Zeka Nedir?

Duygusal zeka, insanoğlunun kendisinin ve karşısındakinin duygularını anlama, kontrol etme ve değerlendirme becerisidir. Duygusal zekanın ne işe yaradığını özetlemek gerekirse açıklayacak olursak, aile ve dost çevresiyle gelişen toplumsal bir zekadır. Uzmanlar tarafınca elde edilmiş bilgilere bakılırsa, toplumsal becerilerin gelişmiş olması, hayatta başarı göstermiş olmak için {önemlidir}. 1995 senesinde Daniel Goleman’ın yayınladığı ”Duygusal Zeka Neden IQ’dan Daha {Önemlidir}” kitabında yapılan tanıma bakılırsa duygusal zeka; öz şuur, duygu yönetimi, motivasyon, empati ve toplumsal beceriler olarak açıklanmaktadır. Hayatta başarı ve mutluluğu yakalayabilmek için son derece mühim olan duygusal zeka, daha çok üretebilmeyi ve buna bağlı olarak da kariyer anlamında daha süratli yükselebilmeyi sağlamaktadır.

Duygusal Zekanın Bileşenleri Nedir?

Kendi ve başkalarının duygularını anlayabilme ve yönetebilme becerisi olan duygusal zeka, beş bileşenden meydana gelmektedir. Bunlar;

1. Kendini Tanıma (Öz Şuur)

Kişinin kendi ruh halinin bilincinde olabilmesini elde eden öz şuur, insanın iç dünyasını iyi tanımasıyla gerçekleşiyor. Kişinin yaşamış olduğu vakaları sonradan değil yaşar iken fark etmiş olduğu ve neyi neden hissettiğini iyi bilmesi, öz bilincin yüksek olduğunu gösteriyor. Ek olarak insanın kendi kendi davranışlarının bir başkasında nasıl tesir uyandıracağını da bilmesi, duygusal zekanın ilk adımı olan kendini tanıma evresi için son derece {önemlidir}.

2. Duyguları Yönetebilme (Özdenetim)

Duyguları yönetebilme, ferdin iç dünyasıyla uyumlu ve dengeli biçimde yaşamasını ifade ediyor. Alınganlık, endişe, karamsarlık gibi duyguları yöneterek bu gibi olumsuzluklardan kolay bir şekilde kurtulabilmeyi elde eden özdenetim, insanın ruh sağlığı bakımından ehemmiyet arz ediyor.

3. Motivasyon

Fert istediği başarıya pozitif duygularını hayata geçirerek ulaşabilir. Motivasyon, Tamamıyla ferdin içerisinde oluşmuş bulunan inanç ve başarma isteği güdüsüdür. Fert pozitif duygularının hayata geçirebilirse motivasyon meydana gelmiş olur ve bu durum başarı için {önemlidir}.

4. Başkalarını Anlayabilme

Karşısındaki insanın duygu ve düşüncesini anlayarak empati kurabilmek duygusal zeka için {önemlidir}. Bir tek sözle anlatılan duyguları değil, dile gelmeyenleri de sezebilmek, duygusal zekanın gelişmiş bulunduğunun bir işaretidir. Ne vakit, nasıl ve nerede konuşulması icap ettiğini bilen bireyler başkalarını kolay bir şekilde anlayabilme kabiliyetine sahiptir.

5. Toplumsal Beceriler

Duygusal zekanın en mühim unsurlarından önde gelen toplumsal beceriler, insan ilişkilerinde olan kabiliyetleri kapsamaktadır. İnsanları ikna etme, iyi yazışma kurma, rahatlatma ve harekete geçirme gibi yeteneklerin bir arada olması gerektiği toplumsal beceriler, duygusal zekanın yağı taşlarını oluşturmaktadır.

Duygusal Zeka Neden {Önemlidir}?

Insanın dengeli ve rahat bir yaşam yaşaması için mühim olan duygusal zeka, başarının temel taşlarından biri. Insanın kendi iç dünyasında yaşamış olduğu sıkıntılarla baş edebilmenin aynı zamanda, aile ve dost çevresiyle iyi geçinmesi için {önemlidir}. Duygusal zekası yüksek olsan bireyler, çevresindeki insanları iyi anlayıp onları yönlendirebilme beceresine sahip olduğundan insan ilişkilerinde hep iyi deneyimler elde ederler. Bir tek insan ilişkilerinde değil iş hayatındaki başarıyı da direkt ilgilendiren duygusal zeka, insanın çalışma dostlarıyla arasındaki uyumu da etkilemektedir. Bundan yola çıkarak yapılan araştırmalar duygusal zekaya sahip kişilerin %65 daha çok terfi aldığını gösteriyor.

Ek olarak bir evliliğin yürütülebilmesi içerisinde mühim olan duygusal zeka, empati ve fedakarlık duygularını geliştirdiğinden aile ilişkilerinde yaşanmış olan problemlerin çabucak çözülmesine yardım ediyor. Duygusal zekaya sahip olan kişilerin, karşı eşeysel en düzgün biçimde anlayabildiğinden ötürü boşanma oranları düşük oluyor.

Duygusal Zeka Nasıl Geliştirilir?

Duygusal zeka insan yaşamının her noktasında son derece mühim bir vazife üstüne alıyor. Bunun önemini bilen bireyler, ”Duygusal zeka nasıl gelişir?” diye merak ediyor. Duygusal zekasını geliştirmek isteyen insanlar için belli başlı ipuçları yer ediniyor. Bu ipuçları içinde; dinleme, empati kurma ve düşünme gibi temel beceriler bulunuyor. Duygusal zekanızı geliştirebilmeniz için öncelikle kim olduğunuzu öğrenmeniz gerekiyor. Kendisinin bilincinde olan şahıs, hem kendine hem de çevresine değişik bakıyor. İkinci olarak fark ettiğiniz bu duyguları kontrol edebilmeyi öğrenmeniz gerekiyor. Peşinden kendinize güvenerek problemler karşısında çözücü taraf olmanız gerekiyor. Son olarak insanlarla ilgilenmeniz ve iyi yazışma kurmanız duygusal zekanızın gelişmesi için en mühim adımlar içinde bulunuyor. Aile, iş ortamı ve dost çevresi gibi etmenlere bağlı olarak değişebilen duygusal zeka, sonradan geliştirilebilir olduğundan insanın mutlu bir hayat sürmesine katkı sağlıyor.

Düşsel Zeka (IQ) ile Duygusal Zeka (EQ) Arasındaki Farklar Neler?

Düşsel zeka (IQ) zor değişirken, duygusal zeka (QE) geliştirilebilir olması ile dikkat çekiyor. IQ hem bilişsel hem de toplumsal boyutuyla ilgilenirken, duygusal zeka toplumsal boyutla ilgileniyor. Uzmanlar düşsel zeka ile duygusal zekanın birbirlerine alternatif değil tamamlayıcı olduklarına vurgu yapıyor. Şu demek oluyor ki özetlemek gerekirse düşsel zeka olmadan duygusal zeka; duygusal zeka olmadan düşsel zeka pek bir işe yaramıyor. Bir insan, başarıya ulaşmak istiyorsa bu iki zekaya da sahip olması gerekiyor.

Duygusal Zeka Eğitimi

Kişide duygusal zekanın gelişebilmesi için, psikolog, hayat koçu ve ilişki uzmanı gibi alanında gelişmiş bireyler eğitim veriyor. Stres yönetimi, motivasyon ve öz motivasyon gibi temel duygusal zeka eğitimleri, hem hususi hem de gruplar durumunda verilebiliyor. Insanın hayata karşı olan bakış açısını değiştiren bu eğitimler, 3 ile 5 hafta içinde tamamlanıyor. Birtakım firmalar çalışanlarının duygusal zekasında oluşma ihtimali bulunan pozitif değişimlerin kendilerine yansıyacağını bildiğinden ötürü, gruplar durumunda eğitimler düzenliyor. Bu eğitimlerde temel derslerin aynı zamanda çatışma yönetimi, inisiyatif alma, başarı dürtüsü, örgütsel şuur ve tesirli gövde dili gibi derslerde veriliyor.

Duygusal zeka özellikleri nedir?

Duygusal zekanın özelliği, insanın kendi duygu ve düşüncelerini anlamasının aynı zamanda daha farklı insanları da anlayıp rehber olabilme becerisidir.

Duygusal zeka nasıl anlaşılır?

Duygusal zekaya sahip bireyler; duygusal kelimeler kurma, insanları merak etme, kolay bir şekilde değişebilme, zayıf ve kuvvetli yönlerinin bilincinde olma, karakter analizi yapabilme, karşılık beklememe, kişilere rehber olabilme ve hayır diyebilme gibi emarelere sahiplerdir.

Duygusal zekanın yüksek olması ne demek?

Duygusal zekanın yüksek olduğu bireyler hem iş hem de toplumda başarı elde edebiliyor. İnsanların duygu ve düşüncelerini anlayarak ona bakılırsa hareket eden bireyler duygusal zeka yönünden gelişmiş oluyor.

Duygusal zeka eksikliği nedir?

Duygusal zeka yönünden tamamlanmamış olan bireyler, başkalarının düşüncelerine ehemmiyet vermezler. Değişik bakış açılarını kabul etmeyen bu bireyler insan ilişkilerinde iyi yazışma kuramazlar. Bu nedenle mutsuz olan bu kişiler, duygularını yaşamaktan çekinerek başkalarından gizlemeyi tercih eder.

Duygusal zeka nasıl ölçülür?

Duygusal zeka pek çok değişik testlerle ölçülmektedir. Bu testler içinde vatanımızda en fazla uygulanan; Mayer-Salovey-Caruso Duygusal Zeka Testi, The BarOn Toplumsal ve Duygusal Zekaya Bağlı Liderlik testleridir.